Có một ông nhà giàu kia sinh được cô gái xinh đẹp đã đến tuổi lấy chồng. Vì cô gái vốn đã đẹp lại nết na cho nên có nhiều chàng muốn ngỏ ý nhưng cô chẳng biết lấy anh nào. Cha mẹ cô giàu có nên cũng muốn có chàng rể chữ nghĩa. Nhân một hôm, cùng có cả ba anh đến tìm hiểu, ông bố liền nãy ra một cách vịnh thơ để kén rể.
Ông chỉ con ngựa của ông buộc ngoài vườn và nói :
– Nếu anh nào làm được bài thơ nói về con ngựa có tốc độ chạy nhanh nhất thì ta sẽ gả con gái cho.
Ba anh cùng vắt đầu suy nghĩ. Bỗng một anh nhìn thấy một cái kim của ai đánh rơi trong bể nước, bèn ứng khẩu đọc luôn :
Trong bể có cái kim
Ngựa ông phi như chim
Phi đi rồi phi lại
Cái kim vẫn chưa chìm
Tuyệt ! Ngựa phi như thế là đã nhanh rồi còn gì ? Anh thứ hai vò đầu suy nghĩ, giật mình khi thấy tóc mình rơi vào lò than chày xèo xèo. Từ đó, ý thơ cũng nãy ra :
Lò than có cái lông
Ngựa ông phi lông nhông
Phi đi rồi phi lại
Cái lông vẫn chưa hồng
Cũng tuyệt ! Hai bài khó định được bài nào tả con ngựa phi nhanh hơn bài nào.
Anh thứ ba nghe vậy bực quá, mãi mà chưa nghĩ ra câu gì, liền cáu mà thét to:
– Hai anh chặn hết ý tôi rồi, tôi còn rặn ra gì nữa đây.
Trong lúc bực tức, anh trót dại đánh cái rắm to làm cho mọi người cười ầm cả lên. Nhưng một ý thơ cũng vừa đến. Anh đọc:
Con vừa đánh cái rít
Ngựa ông phi mù tít
Phi đi rồi phi lại
Lỗ đít con chưa khít
Quả thật, thơ anh có tục nhưng để diễn đạt ý về tốc độ phi của ngựa thì chẳng anh nào bằng. Rốt cuộc, phần thắng thuộc về anh và anh được làm rể nhà ấy.
NGÀY XƯA THÂN ÁI 